LÞch sö ViÖt Nam
Quang Trung x©y dùng ®Êt níc Sau khi ®¸nh tan qu©n Thanh, vua Quang Trung thi hµnh mét lo¹t chÝnh s¸ch phôc håi kinh tÕ, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp, x©y dùng v¨n hãa d©n téc... RÊt tiÕc, c¸i chÕt ®ét ngét cña Quang Trung (1792) ®· khiÕn cho nhiÒu ý ®Þnh tèt ®Ñp cña «ng kh«ng ®îc tiÕp tôc thùc hiÖn, triÒu ®¹i T©y S¬n tõ ®ã còng dÇn suy vong. (Xem tiÕp) §Çu trang Khëi nghÜa T©y S¬n N¨m 1771, ba anh em NguyÔn Nh¹c, NguyÔn HuÖ, NguyÔn L÷ lªn vïng T©y S¬n thîng ®¹o (An Khª, thuéc Gia Lai) ph¸t ®éng phong trµo chèng chÝnh quyÒn hä NguyÔn ë §µng Trong. §îc nh©n d©n ñng hé, phong trµo T©y S¬n ph¸t triÓn nhanh chãng, lÇn lît lËt ®æ c¸c tËp ®oµn phong kiÕn TrÞnh - NguyÔn, nhµ Lª, ®¸nh l¹i qu©n x©m lîc Xiªm, thèng nhÊt ®Êt níc. Sau ®ã, qu©n T©y S¬n l¹i ®Ëp tan 29 v¹n qu©n x©m lîc Thanh, lËp ra mét triÒu ®¹i míi: triÒu ®¹i Quang Trung. (Xem tiÕp) §Çu trang Níc ViÖt thÕ kû 16 - 18 Tõ thÕ kû 16, nhµ Lª dÇn suy tµn, c¸c cuéc khëi nghÜa n«ng d©n næ ra liªn tiÕp. Trong khi ®ã, c¸c phe ph¸i phong kiÕn l¹i xung ®ét quyÕt liÖt: M¹c §¨ng Dung cíp ng«i nhµ Lª lËp ra nhµ M¹c (1527); NguyÔn Kim chèng l¹i nhµ M¹c g©y ra chiÕn tranh Nam - B¾c TriÒu; tËp ®oµn TrÞnh - NguyÔn ®¸nh nhau liªn miªn, chia c¾t ®Êt níc... C¸c cuéc chiÕn tranh phong kiÕn ®· g©y bao ®au th¬ng vµ tæn h¹i cho d©n téc. (Xem tiÕp) §Çu trang Nh×n l¹i lÞch sö ViÖt Nam
tõ thÕ kû 10 LÞch sö ViÖt Nam tõ thÕ kû 10 ®Õn cuèi thÕ kû 15 lµ qu¸ tr×nh tiÕp nèi cña c¸c triÒu ®¹i. Ng«, §inh, TiÒn Lª, Lý, TrÇn, Hå vµ HËu Lª. Tuy mçi triÒu ®¹i ®Òu cã lóc thÞnh lóc suy, song nh×n chung ®©y lµ giai ®o¹n d©n téc ta trëng thµnh vÒ c¶ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ v¨n hãa. §©y còng lµ giai ®o¹n d©n téc ta hai lÇn ®¸nh b¹i qu©n Tèng, ba lÇn ®¸nh b¹i qu©n M«ng - Nguyªn vµ quÐt s¹ch qu©n Minh khái bê câi, b¶o vÖ v÷ng ch¾c nÒn ®éc lËp cña Tæ quèc. (Xem tiÕp) §Çu trang
Nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ, v¨n hãa thêi Lª Thêi Lª, triÒu ®×nh khuyÕn khÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ bu«n b¸n trong níc lµm cho ®êi sèng nh©n d©n ®îc æn ®Þnh. VÒ v¨n hãa, nhµ Lª ®Ò cao ®¹o Nho, chó träng gi¸o dôc, thi cö. C¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt cã tõ thêi Lý - TrÇn bÞ nhµ Minh k×m h·m còng håi sinh, ph¸t triÓn. (Xem tiÕp) §Çu trang Tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi thêi Lª Sau ngµy ®Êt níc gi¶i phãng, c¸c vua Lª ®· chó träng t¨ng cêng søc m¹nh bé m¸y chÝnh trÞ, qu©n sù. Mét bé luËt víi kh¸ nhiÒu ®iÓm tiÕn bé ®îc ban hµnh. Sù ®oµn kÕt d©n téc, toµn vÑn l·nh thæ ®îc gi÷ v÷ng. Nh×n chung, ®êi sèng x· héi thêi Lª t¬ng ®èi æn ®Þnh. (Xem tiÕp) §Çu trang Khëi nghÜa Lam S¬n Sau khi c¸c cuéc khëi nghÜa cña quý téc nhµ TrÇn thÊt b¹i th× cuéc khëi nghÜa Lam S¬n do Lª Lîi l·nh ®¹o trë thµnh lùc lîng chÝnh tËp hîp nh©n d©n c¶ níc ®øng lªn chèng giÆc Minh. Tr¶i qua thêi kú ®Çu hÕt søc gian nan, cuéc khëi nghÜa dÇn ph¸t triÓn, gi¶i phãng c¸c vïng NghÖ An, T©n B×nh, ThuËn Hãa... Vµ sau khi tiÕn qu©n ra miÒn b¾c, víi c¸c chiÕn th¾ng vang déi ë Tèt §éng, Chóc §éng vµ Chi L¨ng - X¬ng Giang, cuéc khëi nghÜa Lam S¬n giµnh th¾ng lîi hoµn toµn, giµnh l¹i ®éc lËp cho Tæ quèc. (Xem tiÕp) §Çu trang Kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh x©m lîc Lîi dông t×nh h×nh khã kh¨n sau khi nhµ Hå thay nhµ TrÇn, h¬n 20 v¹n qu©n Minh sang x©m lîc níc ta (1406). Nhµ Hå ®· tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn song do kh«ng ®oµn kÕt ®îc toµn d©n cïng ®¸nh giÆc nªn ®· nhanh chãng thÊt b¹i. TiÕp ®Õn c¸c quý téc nhµ TrÇn còng lÇn lît næi dËy, nhng v× ho¹t ®éng rêi r¹c nªn c¸c cuéc khëi nghÜa nµy còng bÞ dËp t¾t. (Xem tiÕp) §Çu trang Nhµ Hå thay nhµ TrÇn Tõ nöa sau thÕ kû 14 do sù sa ®äa cña c¸c vua TrÇn, c¸c cuéc khëi nghÜa n«ng d©n næ ra liªn tiÕp khiÕn nhµ TrÇn suy yÕu. Trong bèi c¶nh ®ã, Hå Quý Ly, mét ngêi tµi n¨ng vµ mu lîc ®· dÇn th©u tãm quyÒn lùc trong triÒu vµ truÊt ng«i vua TrÇn, tù lËp lµm vua (1400). Hå Quý Ly ®· thùc hiÖn mét lo¹t c¶i c¸ch kinh tÕ, v¨n hãa, qu©n sù... Song rÊt tiÕc, nh÷ng c¶i c¸ch nµy ®· kh«ng ®îc ®«ng ®¶o nh©n d©n ñng hé mµ cßn lµm c¸c m©u thuÉn trong x· héi trÇm träng h¬n. (Xem tiÕp) §Çu trang T×nh h×nh kinh tÕ vµ v¨n hãa thêi TrÇn Sau chiÕn tranh chèng qu©n x©m lîc Nguyªn - M«ng, nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ më réng ®Êt ®ai trång trät cña nhµ TrÇn ®· mang l¹i kÕt qu¶ tèt ®Ñp. C¸c mÆt v¨n hãa, gi¸o dôc, kiÕn tróc, khoa häc kü thuËt còng cã bíc ph¸t triÓn rùc rì, t¹o nªn mét nÒn v¨n hãa ®Æc s¾c, phong phó vµ ®a d¹ng. (Xem tiÕp) §Çu trang Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba N¨m 1287, hµng chôc v¹n qu©n Nguyªn sang x©m lîc níc ta lÇn thø ba. Tíi V©n §ån, thuyÒn chë l¬ng cña chóng ®· bÞ qu©n §¹i ViÖt phôc kÝch vµ ph¸ hñy gÇn hÕt. Qu©n Nguyªn võa chiÕm ®îc Th¨ng Long ®· ph¶i rót lui lµm hai c¸nh. §Õn lóc nµy, nhµ TrÇn ®¸nh trËn quyÕt ®Þnh, tiªu diÖt ®Þch trªn s«ng B¹ch §»ng, ®ång thêi ®¸nh tan ®¹o qu©n bé cña ®Þch ë L¹ng S¬n, quÐt s¹ch qu©n thï khái bê câi. (Xem tiÕp) §Çu trang Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn
thø hai N¨m 1285, 500.000 qu©n Nguyªn å ¹t trµn vµo níc ta theo hai c¸nh nh»m tiªu diÖt toµn bé nhµ TrÇn ë Th¨ng Long - ®Çu n·o cña cuéc kh¸ng chiÕn. Tríc t×nh h×nh ®ã, TrÇn Hng §¹o ®· tæ chøc cuéc hµnh qu©n ®Çy mu trÝ, ®¸nh l¹c híng giÆc, rót ra vïng ®«ng b¾c. Sau khi cñng cè lùc lîng, nhµ TrÇn ®· chØ huy qu©n d©n c¶ níc tæng ph¶n c«ng, lÇn lît ®Ëp tan c¶ hai c¸nh qu©n hung b¹o cña ®Þch, gi¶i phãng hoµn toµn ®Êt níc. (Xem tiÕp) §Çu trang Ba lÇn chiÕn th¾ng qu©n
x©m lîc N¨m 1258, ®Õ quèc M«ng Cæ tiÕn hµnh cuéc x©m lîc §¹i ViÖt lÇn thø nhÊt. Trong khi qu©n giÆc ®ang m¹nh vµ hung b¹o triÖu ®×nh nhµ TrÇn rót khái Th¨ng Long vµ thùc hiÖn kÕ s¸ch "vên kh«ng nhµ trèng", ®îi qu©n ®Þch bÞ tiªu hao sinh lùc råi tæ chøc tæng ph¶n c«ng.Vµ chØ sau nöa th¸ng, ®éi qu©n x©m lîc ®· bÞ ®¸nh b¹i hoµn toµn. (Xem tiÕp) §Çu trang Níc §¹i ViÖt thêi
TrÇn Tõ gi÷a thÕ kû 12, nhµ Lý dÇn suy vong vµ bÞ buéc nhêng ng«i cho hä TrÇn (1226). Nhµ TrÇn nhanh chãng dÑp yªn néi lo¹n, x©y dùng bé m¸y quan l¹i, tæ chøc l¹i qu©n ®éi, phôc håi s¶n xuÊt. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, nhµ TrÇn cßn ®Ó l¹i mét dÊu son trong lÞch sö d©n téc víi ba lÇn chiÕn th¾ng qu©n Nguyªn M«ng x©m lîc. (Xem tiÕp) §Çu trang Cuéc kh¸ng chiÕn chèng
qu©n x©m lîc Tèng Do t×nh h×nh Trung Quèc rèi ren, nhµ Tèng ©m mu x©m lîc §¹i ViÖt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò néi bé. Tríc t×nh h×nh ®ã, Lý Thêng KiÖt ®· chñ tr¬ng tÊn c«ng tríc, ®em qu©n h¹ thµnh Ung Ch©u (Qu¶ng T©y, Trung Quèc) lµ bµn ®¹p x©m lîc (1075) cña nhµ Tèng. Vµ víi chiÕn th¾ng vang déi bªn bê s«ng Nh NguyÖt (1077), qu©n d©n §¹i ViÖt ®· kÕt thóc th¾ng lîi cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc Tèng. (Xem tiÕp) §Çu trang Níc ViÖt thêi Lý Sau khi vua cuèi cïng cña nhµ TiÒn Lª chÕt, triÒu ®×nh ®· t«n Lý C«ng UÈn lªn lµm vua, më ®Çu mét triÒu ®¹i míi. TriÒu ®×nh nhµ Lý ®· ®æi tªn níc lµ §¹i ViÖt rêi ®« vÒ Th¨ng Long, tæ chøc chÝnh quyÒn trung ¬ng tËp quyÒn m¹nh, ®Æt ra luËt ph¸p, thi hµnh chÝnh s¸ch ®oµn kÕt d©n téc trong níc vµ quan hÖ hßa hiÕu víi níc ngoµi. §êi Lý ngoµi nh÷ng thµnh tùu rùc rì vÒ v¨n hãa, kinh tÕ, cßn ghi mét mèc son trong lÞch sö d©n téc, ®ã lµ th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng x©m lîc (1075-1077). (Xem tiÕp) §Çu trang X· héi thêi Ng« - §inh - TiÒn Lª NÒn ®éc lËp, tù chñ cña níc ViÖt trong buæi ®Çu bíc ra khái h¬n 1.000 b¾c thuéc, tr¶i qua c¸c triÒu Ng« - §inh - TiÒn Lª (938-1009) ngµy cµng ®îc cñng cè v÷ng ch¾c. Tæ chøc nhµ níc tuy cßn ®¬n gi¶n song ®ñ m¹nh ®Ó duy tr× æn ®Þnh x· héi, ®èi phã víi ngo¹i x©m. Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp gãp phÇn cñng cè chÝnh quyÒn trung ¬ng tËp quyÒn. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i võa mÒm dÎo võa c¬ng quyÕt cña c¸c ®êi vua ®· gióp b¶o vÖ nÒn ®éc lËp, tù chñ vµ toµn vÑn l·nh thæ cña ®Êt níc cã hiÖu qu¶. (Xem tiÕp) §Çu trang Lª Hoµn vµ cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc thÕ kû X - XI §inh Tiªn Hoµng vµ con trëng lµ §inh LiÔn bÞ mét viªn quan giÕt h¹i (979), vua míi nèi dâi cßn nhá, néi bé nhµ §inh trë nªn rèi ren. Lîi dông t×nh h×nh ®ã, nhµ Tèng ®· kÐo qu©n theo hai ®êng thñy bé x©m lîc níc ta. Tríc khi qu©n Tèng kÐo vµo biªn thïy, triÒu ®×nh ®· t«n Lª Hoµn (941-1005) lµm vua, vµ «ng ®· l·nh ®¹o qu©n d©n §¹i ViÖt ®Ëp tan cuéc x©m lîc cña qu©n Tèng. (Xem tiÕp) §Çu trang §inh Tiªn Hoµng
dÑp lo¹n 12 sø qu©n, Sau khi Ng« QuyÒn mÊt (944), chÝnh quyÒn trung ¬ng suy yÕu. Thæ hµo, chóa ®Êt næi lªn c¸t cø, th«n tÝnh lÉn nhau g©y nªn "lo¹n 12 sø qu©n". Khi ®ã, §inh Bé LÜnh (924 - 979) ë Hoa L (Ninh B×nh) lµ ngêi chØ huy qu©n sù giái, ®îc nh©n d©n ñng hé ®· lÇn lît ®¸nh b¹i 12 sø qu©n, thèng nhÊt ®Êt níc trªn mét c¬ së v÷ng ch¾c h¬n. ¤ng tù xng lµ Hoµng §Õ, ®Æt quèc hiÖu lµ §¹i Cå ViÖt. (Xem tiÕp) §Çu trang Nh×n l¹i lÞch sö
ViÖt Nam tõ thêi An D¬ng V¬ng KÓ tõ cuéc kh¸ng chiÕn chèng TriÖu cña An D¬ng V¬ng bÞ thÊt b¹i (179 tr.CN) cho ®Õn chiÕn th¾ng B¹ch §»ng lÞch sö cña Ng« QuyÒn (938), ®Êt níc ta ph¶i tr¶i qua h¬n 1000 n¨m B¾c thuéc. Song nh©n d©n ta ®· liªn tiÕp ®øng dËy chèng ¸ch B¾c thuéc, ®Êt níc ta ®· kh«ng bÞ diÖt vong vµ ®ång hãa qua ®ªm dµi lÞch sö ®au th¬ng vµ tñi nhôc. Trong thö th¸ch gian nan, d©n téc ta ®· rÌn luyÖn ý chÝ vµ b¶n lÜnh cña m×nh. (Xem tiÕp)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thêi sù §êi sèng chÝnh trÞ Kinh tÕ - X· héi V¨n hãa - Khoa häc -
Gi¸o dôc
§Çu trang