Nhan Dan

Van hoa - Khoa hoc - Xa hoi

Thêi sù

§êi sèng chÝnh trÞ

Kinh tÕ - X· héi

 

LÞch sö ViÖt Nam

§inh Tiªn Hoµng dÑp lo¹n 12 sø qu©n,
b¶o vÖ ®Êt n­íc thèng nhÊt

   Sau khi ®¸nh b¹i qu©n x©m l­îc Nam H¸n (938), Ng« QuyÒn b¾t tay vµo c«ng cuéc x©y dùng chÝnh quyÒn ®éc lËp, tù chñ. N¨m 939, Ng« QuyÒn x­ng V­¬ng, b·i bá chÕ ®é tiÕt ®é sø, x©y dùng cung ®iÖn, triÒu ®×nh, ®Æt c¸c chøc quan vµ nghi lÔ theo chÕ ®é qu©n chñ, ®ãng ®« ë Cæ Loa. BÊy giê, chÝnh quyÒn trung ­¬ng cña Ng« QuyÒn ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm so¸t, qu¶n lý chÆt chÏ c¸c ®Þa ph­¬ng. Lîi dông t×nh h×nh ®ã, c¸c thÕ lùc phong kiÕn ë c¸c ®Þa ph­¬ng xa ra søc x©y dùng uy quyÒn cña chóng, chuÈn bÞ c¸t cø, kh«ng thÇn phôc chÝnh quyÒn trung ­¬ng.

   N¨m 944, Ng« QuyÒn mÊt, em vî lµ D­¬ng Tam Kha c­íp ng«i, tù lËp lµm vua, x­ng lµ B×nh V­¬ng. Con tr­ëng cña Ng« QuyÒn lµ Ng« X­¬ng NgËp bá ch¹y khái kinh thµnh. N¨m 950, Ng« X­¬ng V¨n (em X­¬ng NgËp) ®em qu©n b¾t D­¬ng Tam Kha, vµ cho ®ãn X­¬ng NgËp vÒ cïng trÞ n­íc. Ng« X­¬ng V¨n tù x­ng lµ Nam tÊn v­¬ng, Ng« X­¬ng NgËp x­ng lµ Thiªn s¸ch v­¬ng. Nh­ng, chÝnh quyÒn trung ­¬ng lóc nµy ®· suy yÕu, t×nh h×nh trong n­íc rèi lo¹n, thæ hµo, chóa ®Êt næi lªn ë nhiÒu n¬i dÉn ®Õn tranh chÊp, th«n tÝnh lÉn nhau g©y nªn t×nh tr¹ng mµ sö cò gäi lµ lo¹n 12 sø qu©n, v× bÊy giê næi lªn c¸t cø ë nhiÒu n¬i, nh­ng cã 12 thÕ lùc c¸t cø lín:

   1. KiÒu C«ng H·n chiÕm gi÷ Phong Ch©u (Phó Thä), tù x­ng lµ KiÒu Tam ChÕ.

   2. NguyÔn Khoan chiÕm gi÷ B¹ch H¹c (Phó Thä), tù x­ng lµ NguyÔn Th¸i B×nh.

   3. Ng« NhËt Kh¸nh chiÕm gi÷ §­êng L©m (Hµ T©y), tù x­ng lµ Ng« L·m C«ng.

   4. §ç C¶nh Th¹c chiÕm gi÷ B¶o §µ, Thanh Oai (Hµ T©y).

   5. Ng« X­¬ng XÝ chiÕm gi÷ B×nh KiÒu (Thanh Hãa).

   6. Lý Khuª chiÕm gi÷ Siªu Lo¹i (B¾c Ninh), tù x­ng lµ Lý L¨ng C«ng.

   7. NguyÔn Thñ TiÖp chiÕm gi÷ Tiªn Du (B¾c Ninh), tù x­ng lµ NguyÔn LÖnh C«ng.

   8. NguyÔn Siªu chiÕm gi÷ T©y Phï LiÖt (Hµ Néi), tù x­ng lµ NguyÔn H÷u C«ng.

   9. L÷ §­êng chiÕm gi÷ TÕ Giang (H­ng Yªn), tù x­ng lµ L÷ T¸ C«ng.

   10. KiÒu ThuËn chiÕm gi÷ CÊm Khª (Hµ T©y), tù x­ng KiÒu LÖnh C«ng.

   11. Ph¹m B¹ch Hæ chiÕm gi÷ §»ng Ch©u (H­ng Yªn), tù x­ng lµ Ph¹m Phßng ¸t.

   12. TrÇn L·m chiÕm gi÷ Bè H¶i KhÈu (Vò Tiªn, Th¸i B×nh), tù x­ng lµ TrÇn Minh C«ng. VÒ sau «ng phèi hîp víi lùc l­îng cña §inh Bé LÜnh.

   Cuéc chiÕn tranh th«n tÝnh lÉn nhau gi÷a c¸c thÕ lùc c¸t cø ®· g©y hËu qu¶ tai h¹i. NÒn ®éc lËp thèng nhÊt ®Êt n­íc bÞ ®e däa. Tr­íc t×nh h×nh hçn lo¹n cña ®Êt n­íc, §inh Bé LÜnh lµ mét ng­êi chØ huy qu©n sù giái; cã tµi n¨ng, l¹i ®­îc c¸c t­íng §inh §iÒn, NguyÔn BÆc, Lª Hoµn vµ nh©n d©n c¸c n¬i ñng hé ®· lÇn l­ît ®¸nh b¹i 12 sø qu©n, thèng nhÊt l¹i ®Êt n­íc trªn mét c¬ së v÷ng ch¾c h¬n vµ thuÇn nhÊt h¬n. N¨m 968, c«ng cuéc thèng nhÊt ®Êt n­íc hoµn thµnh. §inh Bé LÜnh tù x­ng lµ Hoµng §Õ, ®ãng ®« ë Hoa L­ (Ninh B×nh), x©y dùng cung ®iÖn, lËp nªn nhµ §inh. ¤ng bá viÖc dïng niªn hiÖu cña hoµng ®Õ Trung Hoa, tù ®Æt niªn hiÖu lµ Th¸i B×nh, ®Æt quèc hiÖu lµ §¹i Cå ViÖt.

   Th¾ng lîi cña §inh Bé LÜnh cµng cñng cè thªm nÒn ®éc lËp thèng nhÊt cña ®Êt n­íc §¹i Cå ViÖt.

* T­ liÖu tham kh¶o: §¹i ViÖt sö ký toµn th­ - Kû nhµ §inh (trÝch)


Thêi sù  §êi sèng chÝnh trÞ  Kinh tÕ - X· héi  V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang